Culture occitane

Per la Prima dels Poètas, un poèma inedit del Fèliç Daval

Per celebrar aquela Prima dels Poètas, sèm plan urós
de vos partejar un poèma inedit del Fèliç Daval.

La batalha de Kobanè

La tèrra tremolava.
Las còrpas cridavan.

Tarabastosa e esglasianta
avançava l’Ardada giganta.
Gisclavan espèrma, plors e sang.
Se sauvavan femnas e enfants.

Arribavan los carris d’assaut.
Per pas morir o venir esclaus,
paures vilatgés del Rojavà,
lor caliá tot daissar, s’enanar !

Arabs e Curds s’èran afrairats,
dònas e sénhers per s’aparar.
Luchar, luchar, puslèu se far tuar
que davant l’Ardada s’aclatar.

Lo gròs grand Donald disiá : « La guèrra,
vautres los curds, fasètz-la per tèrra,
amb los avions vos ajudarem,
son pas que del bren, capitarem ».

Se risiá l’Erdogan,
risiá l’Erdogan.

De las roquetas en trapissadas,
cabussavan de sus las auçadas,
sens relambi, lo jorn mai la nuèch,
sul brave país de Kobanè.

Los soldats curds e lors aliats,
assetjats de totes los costats,
podián pas avançar ni cessar,
lor caliá s’arrucar, s’amagar.

Suls puègs e dins las combas,
tombavan las bombas.

Sirènas, tusts, explosions, tronadas
e de balas de las granissadas.
Dels lums filaires la nuèch.
S’illuminavan sèrres e puègs.

Nívols rossas e jaunas luciadas,
val cèl s’enairavan en fumada.
Lo solelh rajava pas lo nas
e la luna se levava pas.

De per las bastissas desrocadas,
de per las carrièiras espetadas,
montavan los consirs e los crits
de los qu’èran benlèu a morir.

Dels milièrs de cadavres pel sòl,
a l’encòp bèl masèl e lençòl.
Per l’Ardada ‘quò èra acabat.
Lo Donald risiá, aviá ganhat.

Quantes de presonièrs, de nhafrats,
d’orfanèls, de garrèls, de mutilats !
Partiguèron los americans.
Se risiá, se risiá l’Erdogan.

La tèrra tremolava.
Las còrpas cridavan.

Tarabastosa e esglasianta
avançava l’Ondada giganta
dels soldats de l’Erdogan lo grand.
Se sauvavan femnas e enfants.

Los Curds an per amics las montanhas
e tanben, benlèu, benlèu las sanhas.

Fèliç Daval
(Las Garrostas lo 21 de febrièr de 2022)

Vocabulari :

tremolar : trembler
còrpa : corbeau
tarabastosa : tumultueuse, bruyante
esglasianta : effrayante
ardada : meute
gisclar : ici gicler, jaillir
esclau : esclave
carri d’assaut : char d’assaut, tank
s’afrairar : fraterniser, s’associer
dòna : dame
sénher : monsieur
s’aparar : se défendre
s’aclatar : s’accroupir, s’incliner, se baisser
bren : son grossier dont on nourrit les bêtes de la ferme
capitar : réussir
trapissada : averse forte et violente
cabussar : plonger
auçada : hauteur
relambi : répit, relâche
assetjat : assiégé
cessar : reculer
s’arrucar : s’abriter, se blottir
s’amagar : se cacher
comba : vallon
tust : choc, coup
tronada : coup de tonnerre
granissada : averse de grêle
lum filaire : lumière filante
sèrre : crête, arête montagneuse
luciada : éclair d’orage
s’enairar : s’élever
rajar lo nas : apparaître, pointer le nez
bastissa desrocada : bâtisse (bâtiment) démoli
carrièira espetada : rue défoncée, éventrée
consir : ici gémissement
masèl : abattoir
lençòl : ici linceul
nhafrat : blessé
orfanèl : orphelin
garrèl : boiteux
ondada : vague
sanha : marécage

Kobanè est une ville du nord de la Syrie, à majorité kurde, frontalière de la Turquie.
Rojavà : c’est le nom du Kurdistan syrien, au nord-est de la Syrie.
Il s’agit de Donald Trump, président des U.S.A. de 2016 à 2020.
Erdogan est président de la république turque depuis 2014.

Per legir mai de tèxtes del Fèliç, vos cau CLICAR AICÍ